Jak obniżyć rachunki za energię elektryczną?

Wymiana źródeł światła (żarówek) na energooszczędne źródła światła wykonane w technologii LED (nie mylić ze świetlówkami – najczęściej szklane, często zakręcone rurki) http://pl.wikipedia.org/wiki/Świetlówka_kompaktowa) oraz innych urządzeń elektrycznych

Źródło światła LED http://pl.wikipedia.org/wiki/Lampa_LED to urządzenie dające światło w sposób bardzo efektywny, produkująca bardzo mało energii cieplnej – gdy świeci jest po prostu zimna. Zwykła żarówka aż 95% energii zużywa na produkcję ciepła, tylko 5% na świecenie – źródło światła starego typu jest zatem głównie bardzo drogim grzejnikiem i tak czasami jest nadal sprzedawana, bo jako źródło światła jest w UE od lat zakazana. Zatem żarówka jako grzejnik to zły pomysł, gdyż działa także w ciepłych miesiącach i powoduje dodatkowe koszty ponoszone np. na chłodzenie pomieszczeń. Dodatkowo należy pamiętać, że ogrzewanie energią elektryczną jest najdroższym sposobem zapewniania ciepła, co dodatkowo przyczynia się do wzrostu naszych rachunków i ubóstwa energetycznego. Zatem do dzieła – wymieniamy źródła światła na nowoczesne: LED.

Wymiana oświetlenia w mieszkaniu, w częściach wspólnych budynków, w instytucjach, w przedsiębiorstwach itp. w prostych krokach:

  1. Inwentaryzacja wszystkich punktów świetlnych w mieszkaniu lub w części wspólnej – klatki schodowe, lampy zewnętrzne, piwnice, strychy, pomieszczenia gospodarcze itd. Określenie typu dotychczas wykorzystywanego źródła światła (żarówka zwykła, świetlówka, lampa sodowa itp.), moc w watach (oraz przeliczenie na moc świetlną w lumenach), końcówka (np. E27, E14, GU 10)
  2. Zastosowanie czujników ruchu (wewnątrz) oraz czujników zmierzchowych i ruchu (na zewnątrz). Najprostsze i najtańsze czujniki są wkręcane pomiędzy lampę LED i gniazdo elektryczne, innym ekonomicznym rozwiązaniem są plafony z wbudowanym na stałe czujnikiem ruchu. Na rynku są także naświetlacze LED z czujnikami ruchu i zmierzchowym – świetnie nadają się do wykorzystania np. na klatkach schodowych czy na zewnątrz.
  3. W przypadku np. lamp w piwnicy/na strychu (i innych nie nadzorowanych/rzadziej używanych pomieszczeniach) obudowę oświetleniową można zabezpieczyć przed kradzieżą lampy LED, poprzez wkręcenie w nią np. wkrętów blokujących obudowę ze specyficznym kształtem (tutaj różne kształty http://pl.wikipedia.org/wiki/Wkręt). Ponieważ ceny źródeł światła LED cały czas spadają, ryzyko kradzieży tych urządzeń spada i z pewnością nie powinno być argumentem przeciwko wymianie źródeł światła w miejscach rzadziej używanych/nie nadzorowanych, gdzie zostawienie włączonego światła może być powodem znaczącego zużycia energii elektrycznej (także tutaj można montować np. plafony z czujnikami ruchu automatycznie wyłączające się).

Przykładowe inteligentne urządzenia świetlne obniżające zużycie energii oraz poprawiające jakość oświetlenia:

  • lampy LED,
  • lampy LED z wbudowanym czujnikiem ruchu,
  • plafony z wbudowanym czujnikiem ruchu (konieczny jest osobny zakup lampy LED),
  • naświetlacze LED z czujnikiem ruchu,
  • naświetlacze LED z czujnikiem zmierzchowym.

Parametry, które należy uwzględniać przy wyborze źródeł światła LED

  • barwa światła: ciepły/neutralny/zimny (więcej poniżej),
  • rodzaj trzonka: E27, E14, GU5,3, GU10,
  • moc elektryczna (waty): 3W, 5W, 10W,
  • moc świetlna (lumeny): 200 lm, 400 lm, 800 lm,
  • poziom efektywności energetycznej: wysoka A+ oraz najwyższa A++,
  • liczba godzin pracy w zakresie od 15000 godzin – 50000 godzin,
  • nie/możliwość wykorzystania ze ściemniaczami,
  • kąt świecenia

Przy zakupie w/w urządzeń przez Internet konsumentom przysługuje prawo ich zwrotu bez podania przyczyny do 14 dni od dnia otrzymania przesyłki, oczywiście urządzenia nie mogą nosić śladów użytkowania. Tutaj szczegóły: http://ezakupy.uokik.gov.pl/pytania-i-odpowiedzi/zwrot-towaru-i-odstapienie-od-umowy/

Wszystkie urządzenia są objęte gwarancją – ze względu na długotrwałość źródeł światła LED, na rynku można spotkać przedłużone gwarancje do 3 a nawet 5 lat. Przykładem są źródła światła LED Philipsa z 5-letnią gwarancją http://www.philips.pl/content/B2C/pl_PL/promocje/5-lat-gwarancji-na-modul-LED.html.

Kupując źródła światła LED należy baczną uwagę zwracać na temperaturę barwową. Przykładowe zalecenia:

  • sypialnia 2700K,
  • kuchnia, salon, inne 3000K,
  • biura 4000K.

W domach i mieszkaniach prywatnych natężenie i barwa zależy od naszych upodobań, natomiast w obiektach np. samorządowych natężenie określają normy, barwa zaś zależy od przeznaczenia danego pomieszczenia.

ODPOWIEDNI DOBÓR BARWY ŚWIATŁA WPŁYWA NA SAMOPOCZUCIE I WYDAJNOŚĆ AKTYWNOŚCI !!!!!

skala_tb
Co dalej?

Wymiana źródeł światła na LED to pierwszy krok w obniżaniu rachunków za energię elektryczną. Zaoszczędzone setki czy tysiące złotych rocznie należy przeznaczyć na kolejne inwestycje w dalsze obniżanie rachunków. Następnym krokiem jest audyt energetyczny przestrzeni wspólnych czy naszego mieszkania wskazujący, co jeszcze powoduje zużycie energii elektrycznej. Przykładowo „cichymi pożeraczami prądu” są urządzenia w trybie „stand-by” albo uśpienia czyli gotowości do włączenia urządzenia w każdej chwili – np. charakterystyczne czerwone/zielone świecące małe punkty w obudowie urządzenia. Szczególnie dużo prądu mogą zużywać urządzenia starszego typu takie, jak sprzęt muzyczny, radio, telewizor/dekoder, komputer, warniki/podgrzewacze wody (te jeśli nie mają ścianek typu termos mogą zużywać energię za kilkaset a nawet kilka tysięcy zł rocznie + są niebezpieczne – można się poparzyć!) itp.

Każde 10W mocy w urządzeniu w trybie „stand by” to zużycie 87,6 kWh (kilowatogodzin)/rok czyli 52,56 zł/rok (przy założeniu ceny prądu 0,6 zł/kWh).

Czyli np. „wieża” muzyczna zużywająca moc 16W w trybie stand-by rocznie kosztuje nas (tylko stojąc na półce, bez jej włączenia):

16/1000 (waty przeliczone na kilowaty)*24 (godziny)*365 (dni)* 0,6 zł/kWh (cena kilowatogodziny prądu) = 84,1 zł/rok!!

Do wszystkich urządzeń zużywających energię elektryczną w trybie stand-by należy kupić listwę z wyłącznikiem lub pojedyncze wyłączniki i WYŁĄCZAĆ 🙂

Jeśli nie da się wyłączać urządzenia (np. lodówka pracuje 24h/dobę) – należy WYMIENIĆ takie urządzenie na wyższej klasy energetycznej A+, A++ czy A+++ po policzeniu kosztów eksploatacji i okresu zwrotu inwestycji z oszczędności. Zamiana lodówki zużywającej np. 500 kWh/rok, na lodówkę A++ zużywającą np. 100 kWh/rok daje nam oszczędności 400kWh/rok*0,6 zł/kWh=240 złotych/rok. W tym wypadku lodówka energooszczędna za 1000 zł zwróci się za nieco ponad 4 lata (4*240 zł=960 zł) a w kolejnych jej eksploatacja będzie rocznie kosztowała już 60 zł a nie 300 zł. Warto rozważyć zakup sprzętu energooszczędnego AGD na raty bez odsetek (wiele sklepów ma takie promocje) ale zawsze najpierw należy porównać ceny zakupu sprzętu AGD za gotówkę i na raty w internetowych porównywarkach cen. Dzięki zakupowi na raty bez odsetek spłacamy koszt zakupu zaoszczędzonymi pieniędzmi za energię elektryczną.

Do wykonania audytu zużycia energii świetnie nadaje się cyfrowy watomierz (polecamy urządzenie z dużym wyświetlaczem).

PO WYMIANIE JAKIEGOKOLWIEK URZĄDZENIA NA ENERGOOSZCZĘDNE WSPÓLNOTA/FIRMA/GOSPODARSTWO DOMOWE/GOSPODARSTWO ROLNE ITP. NA KONIEC KAŻDEGO MIESIĄCA MUSI PODAWAĆ OPERATOROWI (NP. RWE, ENEA, PGE, ENERGA, DUON, TAURON itp.) SWÓJ STAN LICZNIKA I PROSIĆ O KOREKTĘ BIEŻĄCEGO ZUŻYCIA. NIE PODANIE ZUŻYCIA CO MIESIĄC AŻ DO NOWEGO ROKU ROZLICZENIOWEGO (CHYBA, ŻE KORZYSTA SIĘ Z KRÓTSZYCH OKRESÓW ROZLICZENIOWYCH) POWODUJE, ŻE NADAL PŁACIMY ZA NIE ZUŻYTY PRĄD I DOPIERO PRZY NOWYM OKRESIE ROZLICZENIOWYM OTRZYMAMY INFORMACJĘ O WYSOKIEJ NADPŁACIE, KTÓRA W TYM WYPADKU ZOSTANIE ODLICZONA OD KOLEJNYCH WYSTAWIONYCH RACHUNKÓW.

Należy zwrócić też uwagę na sposób rozliczenia z dostawcą energii np. firma Energa daje nam do wyboru odczyty zdalne tam, gdzie są zamontowane liczniki inteligentne. W innym przypadku faktury wystawiane są na podstawie szacunkowego zużycia energii. Ale jest rozwiązanie – możemy przejść na rozliczenia rzeczywiste, podając na bieżąco (np. raz w miesiącu) odczyt przez Internet (portal danego dostawcy energii). DZIĘKI TEMU PŁACIMY ZA RZECZYWISTE ZUŻYCIE I MAMY BIEŻĄCY MONITORING ENERGII.

WAŻNE: osoby otrzymujące wsparcie np. w ramach programu 500+ lub pomocy społecznej, powinny zostać wsparte w zakresie wiedzy o działaniach mających na celu obniżanie bieżących rachunków – to najlepsza inwestycja w trwałą poprawę sytuacji ekonomicznej. Instytucje przekazujące wsparcie finansowe (np. MOPS) powinny prowadzić stałą akcję informacyjno-edukacyjną w tym zakresie

 

Obniżanie rachunków za energię u instytucjonalnych odbiorców energii

Opisane powyżej działania w przypadku odbiorców instytucjonalnych, powinny mieć bardziej rozbudowany charakter. Dotyczy to jednostek samorządu terytorialnego wraz z podległymi instytucjami, spółdzielni, przedsiębiorstw, gospodarstw rolnych, organizacji pozarządowych itp. Poniżej kilka propozycji.

  1. Analiza umów na dostawy energii – w zakresie kosztów dystrybucji (możliwość zmiany taryf, mocy zamówionej itp.), w zakresie kosztów energii (możliwość zmiany sprzedawcy – więcej informacji http://maszwybor.ure.gov.pl)
  2. Analiza „energetycznego życia” budynku, przedsiębiorstwa, instalacji itp. – inaczej działają: biblioteka, szkoła, urząd, przedszkole oraz wprowadzanie innowacji. Przykłady (z praktyki): 1) urząd zamawia usługę cateringową ale w niej nie zawiera charakterystyki energetycznej urządzeń. 2) firma cateringowa podłącza „do kontaktu” w urzędzie warnik elektryczny bez ścianek termoizolacyjnych a urząd płaci za wysokie zużycie prądu. 3) szkoła wynajmuje sale ale to urząd płaci za energię – przy niewłaściwym zarządzaniu energią może okazać się, że miasto dopłaca do wynajmu, bo szkoła nie uwzględnia kosztów energii (cieplnej i elektrycznej) w kosztach wynajmu. 3) firma remontowa podczas remontu demontuje oświetlenie i wszędzie zakłada własne prowizoryczne w postaci żarówek (koszty energii ponoszone przez zamawiającego mogą w tym wypadku wynieść kilkaset do kilku tysięcy zł – zależnie od zakresu i czasu trwania prac)
  3. Zmiana nawyków użytkowników. Przykład (z praktyki): pracownicy urzędu przychodzą do pracy o 7.30 i wszyscy włączają w tym samym momencie np. 100 czajników (2000 W każdy). Powstaje kilkuminutowy „pik” zużycia energii o wysokiej mocy – 200 kW! Urząd za taki „pik” gotowości sieci elektrycznej płaci. Wystarczy: kupić czajniki np. 1000 W a jeszcze lepiej ograniczyć czajniki do pomieszczeń socjalnych np. do 10 sztuk i zachęcać pracownice/pracowników do wspólnego przygotowywania ciepłych napojów, roznoszenia wrzątku w termosie do pokojów itd. To kolejne tysiące złotych oszczędności.
  4. Negocjowanie z dystrybutorem energii założenie liczników inteligentnych, dzięki którym można analizować zużycie oraz lepiej nim zarządzać na bieżąco.
  5. Powołanie energetyka samorządowego, który koordynuje realizację tych zadań. Wynagrodzenie takiego „energetyka miejskiego”, „energetyka gminnego” czy wspólnego dla kilku gmin „energetyka powiatowego/międzygminnego” zwróci się z nawiązką! Co ważne, energetycy samorządowi mogą się między sobą komunikować, wymieniać dobrymi pomysłami, wzajemnie inspirować.

Po obniżeniu zużycia energii elektrycznej, można zacząć analizować inwestycję we własną produkcję prądu z odnawialnych źródeł energii (OZE)

Dlaczego najpierw musimy wymienić wszystkie urządzenia na energooszczędne? Ponieważ nie ma sensu inwestować np. w zakup paneli fotowoltaicznych czy mikrowiatraka na dach naszego domu, jeśli marnujemy energię elektryczną. Przykładowo jeśli rocznie będziemy zużywać 4000 kWh mając zwykłe żarówki czy starą lodówkę (przy takim zużyciu rachunki to około 200 zł/miesiąc czyli 2400 zł/rok) – aby wyprodukować ze słońca tyle energii, w Polsce potrzebujemy paneli fotowoltaicznych o mocy aż 4000 W (jest to 16 paneli, każdy o mocy maksymalnej 250 W = 4000 W). Ta wielkość instalacji wynika z tego, że obecnie panele fotowoltaiczne produkują rocznie w Polsce około 1000 kWh na każdy 1000 W zainstalowanej mocy elektrowni słonecznej. Koszt takiej instalacji może sięgać nawet 20-25 tysięcy złotych. Jeśli natomiast uda nam się najpierw zmniejszyć zużycie energii do np. 2000 kWh/rok, instalacja słoneczna będzie dwa razy mniejsza a jej koszt odpowiednio mniej więcej niższy o połowę – 10-15 tysięcy złotych. Podobnie jest z mikrowiatrakami, choć w tym wypadku konieczne jest zbadanie jaka jest wietrzność na naszym dachu – wydajność w produkcji prądu z wiatru może być większa ale też mniejsza od wydajności słonecznej fotowoltaiki.

Niestety obecnie prawo w zakresie bycia prosumentem (czyli jednocześnie producentem i konsumentem energii ze źródeł odnawialnych) nie jest zbyt stabilne i warto dokładnie przeanalizować koszty i korzyści instalacji OZE. Przykładowy kalkulator opłacalności mikroinstalacji fotowoltaicznej znajdziemy na stronie kampanii „Więcej niż energia”: http://wiecejnizenergia.pl/publikacje/kalkulator-oplacalnosci-mikroinstalacji-fotowoltaicznej.

Generalnie panele fotowoltaiczne, (mikro)wiatraki i inne technologie służące do produkcji prądu z roku na rok tanieją i stają się coraz bardziej dostępne dla wszystkich. Podobnie spadają ceny urządzeń magazynowania energii elektrycznej (akumulatorów). W celu przyspieszenia rozwoju energetyki prosumenckiej, coraz więcej miejscowości wspiera finansowo swoich mieszkańców w instalowaniu własnych mikroelektrowni. Sporo środków na takie inwestycje będzie także w programach Unii Europejskiej realizowanych w Polsce w najbliższych latach. Warto zwrócić się z pytaniem do władz miasta czy województwa o takie programy wsparcia. Najczęściej wiedzę na ich temat mają czy wręcz koordynują ich wdrażanie wydziały ochrony środowiska urzędu miasta czy gminy a na poziomie regionalnym – wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i wydziały ochrony środowiska urzędów marszałkowskich.

Więcej na temat przechodzenia na odnawialne źródła energii można znaleźć w publikacji Zielonego Instytutu „Demokracja energetyczna” www.demokracjaenergetyczna.pl.

Przy 16 wojewódzkich funduszach ochrony środowiska i gospodarki wodnej działają doradcy energetyczni, którzy powinni wspierać także działania na rzecz oszczędzania energii i podnoszenia efektywności energetycznej http://nfosigw.gov.pl/o-nfosigw/doradztwo-energetyczne/kontakt/doradcy-regionalni.

Powodzenia w obniżaniu rachunków za prąd!

Dariusz Szwed, projekt Generator Zielonej Energii, Zielony Instytut, dariusz.szwed@zielonyinstytut.pl

Konsultacje: Michał Potracki, Energetyk Miejski, UM Słupsk, m.potracki@um.slupsk.pl